Bunkernummer |
|
Oud Bunkernummer |
|
Lokatie |
|
Toegankelijkheid |
Niet meer van toepassing. Bunker is ingegraven in het veld. |
|
Aantal kamers |
2 achteraan verbonden kamers, een koepel en sas
|
|
Aantal schietgaten |
|
Type geschut |
|
Bijhorende vuurrichting |
|
Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- Een ruw stenen uiterlijk van het camouflagetype Tyrools gebocheld (Tyrolien Mamelonné).
- Origineel waarschijnlijk geverfd met okergele grondverf met daarop allicht lichtgroene vlekken.
- De beide schietgaten werden afgesloten met metalen valluikjes van 0.96m x 0.37m (BxH).
- Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
- In dit sas werd ook een sterfputje voorzien.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- De bunker werd zoveel mogelijk ingewerkt in het landschap. De taluds werden met gras bezaaid.
- Globaal werd de bunker zoveel mogelijk in het terrein ingewerkt om het zeker niet te accentueren of te laten opvallen in het landschap.
- Structuur.
- De bunker bevatte twee achteraan verbonden mitailleurkamers, een koepel en een sas.
- De koepel was bereikbaar via 9 stijgijzers in de schacht van de koepel.
- Opmerkingen.
- Het is een voorliniebunker op Betsberg tussen Be8 (135 m) en Be10 (80 m). Hij was in hoek opgesteld met Be8 om zo een groter gezichtsveld en schietbereik te hebben.
- Naast de standaard voorziene opstelling van Maximmitrailleurs was deze bunker ook uitgerust voor het opstellen van Hotchkiss- of Coltmitrailleurs.
- Deze bunker maakte deel uit van een grote onteigening voor de bouw van een ganse reeks bunkers op de terreinen heden gekend als Betsbergebos. Deze akte omvatte al de volgende bunkers: Be3, Be4, Be5, Be6, Be7, Be8, Be9, Be10, Be11, Be14 en Be15 (enkel erfdienstbaarheden), Be16, Be17 (deels), Be18 (enige bunker uit deze akte gelegen op grondgebied Moortsele en niet Oosterzele), Be19 (enkel beperkte permanente erfdienstbaarheid), Be20 en Be21.
- De akte werd opgemaakt aan de familie Hye-Hoys, woonachtig te Gent.
- Voor het gedeelte Be9 werd een onteigening gedaan in het perceel landbouwgrond gekend als Oosterzele, sectie C, kadastraal perceel 42 van 1 are 43 ca.. Dit onteigende gedeelte maakte deel uit van een groter vernoemd perceel, maar kreeg na onteigening geen apart perceelnummer of index toegekend.
- Daarnaast werd er bijkomend over een strook van 2 meter breed, een permanente toegang voorzien om de bunker te kunnen bereiken (de permanente erfdienstbaarheid). Deze verliep in noordelijke richting naar de zuidelijke rondweg rondom Betsbergebos, over zowel de percelen 42 en 43f. Op die wijze sloten de erfdienstbaarheden aan met een hoofdas van de erfdienstbaarheden aan die dienst deed om gans de voorlinie van Betsberg met elkaar te verbinden.
- Voor de bouw van de bunker diende de noordelijke lopende strook ruimer te worden voorzien over een breedte van 5 meter (de tijdelijke erfdienstbaarheid). Deze tijdelijke erfdienstbaarheid diende 8 maanden te worden voorzien om de bouw van de bunkers mogelijk te maken.
- Deze grote akte werd getekend op 23 juli 1935 voor de totale prijs van 75.000 Bef.
- In deze akte werd een bijkomende clausule opgenomen zodat deze familie jaarlijks nog een intrest ontving op dit totale bedrag ter grootte van 4.5% (3.375 Bef).
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Ondanks de hoge ligging van het terrein, had men in deze regio toch zwaar te kampen met wateroverlast en vooral water dat niet voldoende wegtrok maar in de buurt van de bunkers in de grond bleef zitten. Hierdoor ontstonden dus bunkers die aan de binnenkant te maken kregen met wateroverlast. Daarom werd er voor Betsbergbos een aanzienlijke bijkomende akte opgesteld op 10 september 1937 voor een totale prijs van 950 Bef. Er werd in Betsbergebos maar liefst voor in totaal 257 lopende meters drainagebuis ingegraven. Deze drainage werd gemaakt door middel van gresbuizen van 1 meter lang en een diameter van 10 cm. Hiervan waren 45 lopende meters voorzien op perceel 42 en 9 lopende meters over perceel 43f. Hoe deze 54 lopende meters buizen verbonden aan de drainage van bunker Be9 exact liepen is ook heden voor mij nog een mysterie gezien het niet echt logisch is dat de drainage naar de zuidelijke rondweg zou hebben gelopen. In dat geval zou de drainage namelijk bergop moeten hebben gelopen of vrij sterk zijn ingegraven in noordelijke richting.
- Deze bunker stond origineel op de rechter kant van het veldwegeltje dat vanaf de Meerstraat naar de boerderij loopt op de scheiding van Betsbergse bossen en de paardeweiden. Hij moet ergens in het midden van het rechter koutertje gestaan hebben, waarschijnlijk juist voor de top van de helling.
- De bunker is ondergraven en zo laten verdwijnen onder de grond. Hij steekt dus nog in zijn geheel als een massieve blok dieper onder de kouter verborgen. De ondergraving is uitgevoerd door "Loonwerken De Clercq" uit Gijzenzele in dezelfde periode dat er op de terreinen van het kasteel van Betsberg nog 3 andere bunkers zijn ingegraven.
- Tot op het ogenblik dat de bunker werd ondergegraven, was hij nog volledig dichtgemetst, zowel de beide schietgaten als het deurgat.
- Gezien de toestand van Be7 en Be8 die ook toch aan dezelfde kant van het terrein van Betsbergebos waren gelegen, zal ook deze bunker Be9 allicht wel in de beschietingen van de ochtend van 23 mei 1940, in de klappen gedeeld hebben. Alleen valt dit heden nog heel moeilijk na te gaan sinds het ondergraven van de bunker.
- Voor de foto's van de ondergraving zou ik zeker "Loonwerken De Clercq uit Gijzenzele" willen bedanken.
- Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
- Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 89.219,69 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 71.421,85 Bef gekost hebben.
- Als men hier ook nog
een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 101.921,85 Bef moeten geweest zijn.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Routebeschrijving om deze bunker te vinden
|
- De lokatie waar de bunkert ooit stond, is het gemakkelijkst bereikbaar via de tweede toegangswegel naar het rusthuis waar op het uiteinde Be8 staat. Een 50 tal meter voor het uiteinde van dit baantje ziet u op de rechter kant een houten hek dat een wegeltje afsluit. Als u naast dit hek in het veld doorstapt komt u langs de zijkant op een originele veldwegel welke een 100 tal meter verder linkaf draait. U kijkt nu op een helling. Voor de top van deze helling moet de bunker op de rechter kant gestaan hebben, ongeveer in het midden van het veld.
- Pas wel op. U bevindt zich nu reeds op privéterrein en de eigenaar stelt geen bezoekers op prijs. Bewaar voor uw eigen veiligheid best de privacy en betreedt de terreinen niet op eigen risico. De bunker is uiteindelijk toch verdwenen.
|
Voorstudie van de bunker Be9. Wie zien duidelijk het kruispuntje van de veldweg komende van de Meerstraat naar de hoeve op rand van bos en velden en de zuidelijke rondweg op Betsberg. Om u wat proberen te oriënteren, ook de hoeve tegen de Geraardsbergsesteenweg bestaat heden nog. |
|
|
Detail bij dezelfde voorstudie. |
|
|
Algemene onteigeningsschets horende bij het zuidelijke gedeelte van Betsbergebos. De meest linkse bunker is Be3, dan ziet men Be5. Iets meer naar rechts (noordelijkste van 2) is Be4, het kleine terreintje is Be6. Daarna zie je nog van links naar rechts Be7, Be8, Be9, Be10, Be11 en iets hoger langs de steenweg Be16.
|
|
|
Detail van de onteigeningsschets. Allicht heeft men bij het tekenen van de schets even gemist en had men Be9 iets te veel naar de Geraardsbergsesteenweg toe gepositioneerd. |
|
|
Terreinschets horende bij de originele bouwplannen. |
|
|
Grondplan van deze toch vrij grote bunker die ondergegraven is op de Betsberg. |
|
|
Langsdoorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Door de aanwezigheid van de koepel merk je wel de gigantische dikte op van het dak achteraan. De doorsnede is getekend door de meest linkse kamer en doorheen het sas. Hierdoor is de koepel zelf op de schets niet zichtbaar. |
|
|
Dwarsdoorsnede CD bij hetzelfde grondplan. Hier is wel degelijk naar achteren gekeken, in de richting van de koepel die in dit geval wel vrij hoog was. |
|
|
Foto van de collosale kuil die eerst naast bunker Be9 werd gegraven om de bunker te laten invallen. Op de foto ziet u de machinist van Loonwerken De Clercq uit Gijzenzele en Dokter Van de Velde, eigenaar van het grootste gedeelte van de terreinen van Betsberg. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Redelijk beangstigend te zien hoe sterk de bunker hier ondergraven is. Dit geeft voor de uitvoerder van de werken toch gigantische risico's ingehouden. Stel dat de bunker eens eerder had gekanteld terwijl men hem nog aan het ondergraven was...
De bunker was nog volledig dichtgemetst toen hij werd ondergegraven. De schietgaten zitten op de rechter kant. Bovenaan ziet u nog de resten van een afgebrande koepel. (Foto: Fam. De Clercq)
|
|
|
Nogmaals een foto van de machinist en Dokter Van De Velde, net voor de bunker zou worden verder losgemaakt, zodat hij in zijn definitieve verblijfplaats zou kunnen vallen. Let ook eens op de diepte dat de zware fundering onder de voorkant van de bunker zit. Deze zat bijna zo diep dan de bunker boven het maaiveld uitstak. (Foto: Fam. De Clercq) |
|
|
Zicht op de top van de helling van het veldwegeltje komende van de Meerstraat rechtstreeks naar de boerderij op de rand van het bos en de weilanden. De bunker stond op de rechter kant, in een kouter net voor de top van de helling. |
|
|
Zicht op de top van de helling vanop het veldwegeltje dat recht naar de boerderij leidt tussen bos en weilanden op het terrein van het kasteel van Betsberg. De bunker moet ergens in het midden van het gezichtsveld op deze foto gestaan hebben, vermoedelijk enkele tientallen meters voor de top van de helling. |
|
|
Ook hier geldt opnieuw dat luchtfoto's ontzettend veel verraden van wat zich in de ondergrond heeft afgespeeld. Zo zijn op de recente luchtfoto's van Google Earth (2013) zeer duidelijk de locaties zichtbaar waar zowel Be9 (meest links), Be10 (midden) en Be11 (tegen omheining met steenweg) hebben gestaan. De lokatie van Be9 ligt allicht ietst te westelijk maar dit kan perfect kloppen met bovenstaande foto's als men weet dat de bunker is overgekanteld op zijn linker zijde. |
|
|
| |
|
|
.jpg)
.jpg)
